Wat kan er ruimtelijk?
Het inpassen van grootschalige opwek is een ruimtelijke puzzel. Het is een stevige afweging tussen huidig ruimtegebruik, de waarde van bepaalde typen landschappen en de beschikbare ruimte voor grootschalige opwek van elektriciteit.
Windturbines
Als eerste is er gekeken naar de ‘wettelijk’ beschikbare ruimte voor grote windturbines. Windturbines zijn gebonden aan een aantal wettelijke beperkingen met betrekking tot de locatie ervan. Denk hierbij aan geluidhinder, veiligheidseisen, slagschaduw, etc.
Het fysieke ‘ruimtegebruik’ van windturbines is een stuk kleiner dan van zonnepanelen. Er is fysiek gezien alléén ruimte nodig voor de fundering van de mast, een toegangsweg en een kraanopstelplaats. Dit is ongeveer 0,1 ha. Desondanks is de ruimtelijke impact van een windturbine aanzienlijk. Dit heeft te maken met de zichtbaarheid, en de verschillende wettelijke beperkingen en veiligheidszones zoals hierboven benoemd. Deze wettelijke beperkingen en veiligheidszones worden nader toegelicht in de bijlage over windturbines.
In de figuur hieronder is te zien welke ruimte er overblijft als alle gebieden met wettelijke beperkingen worden uitgesloten. Deze kaart is gemaakt voor het Nationaal Programma RES[1]. In de figuur hiernaast is de gemeente Noordwijk te zien, met daarin een aantal lichtgroene gebieden (nr 1 – 4) waarin is aangegeven waar wettelijk gezien wel ruimte is voor windturbines. Dit geeft een beeld van de mogelijkheden. Voorafgaand aan de realisatie van windturbines moet altijd verdiepend onderzoek gedaan worden naar milieueffecten. Niet alle gebieden zijn even kansrijk. Het meest kansrijke gebied is nr 1. Dit gebied heeft ruimte voor 4 tot 5 windturbines.
De overige gebieden zijn minder kansrijk. Dit zijn kleine gebieden waar maar één windturbine per gebiedje past. Daarnaast liggen ze relatief dicht bij bebouwing en natuurgebieden. Deze zien wij daarom als minder kansrijk, omdat hier meer hinder (zicht, geluid, schaduw) of effecten op natuur te verwachten zijn.
Met 2 windturbines zou het doel voor 2030 met windturbines gehaald kunnen worden. Voor 2050 lijken de 7 extra ‘benodigde’ turbines niet geheel binnen de gemeentegrenzen te passen op basis van de huidige wettelijke ruimte.
Dit is alleen een ‘probleem’ als de gehele grootschalige duurzame energieopgave met windturbines wordt opgelost. Als er een mix van zonPV velden en windturbines wordt toegepast (wat beter is voor het elektriciteitsnet) dan moet gekeken worden hoeveel windturbines er daadwerkelijk nodig zijn en of deze binnen de gemeentegrenzen passen.
Zonnevelden
Voor zonne-energie gelden er veel minder wettelijke beperkingen dan voor windenergie. Dat biedt zonne-energie in principe meer mogelijkheden voor het plaatsen van grootschalige zonnevelden. Alsnog moet bekeken worden waar de zonnevelden wenselijk zijn, gezien de verschillende typen landschap in Noordwijk. Daarnaast is het ruimtebeslag van zonnevelden een stuk groter dan van een windturbine. Voor dezelfde hoeveelheid energie van 1 windturbine is ca. 18 ha zonneveld nodig.
In Noordwijk is ca. 800 ha landbouwgrond aanwezig. Dat biedt theoretisch gezien voldoende ruimte voor de in 2050 totaal benodigde circa 150 ha (34 ha + 116 ha) aan zonnevelden (als de hele energievraag met zonnevelden zou worden ingevuld). Het belegt dan wel bijna 20% van de landbouwgrond. Dit is significant meer dan de landelijke richtlijn.
- 1 Bron: RES Holland Rijnland