Wat is de impact op het elektriciteitsnet
De volgende vraag gaat over de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk, zowel aangaande de vraag- als de aanbodzijde. Meer elektriciteitsvraag en de decentrale opwek belasten beiden op een andere manier het netwerk dan nu het geval is. Hoe klein- en grootschalige opwekking van elektriciteit en een toenemende vraag door warmtepompen en elektrisch rijden in het elektriciteitsnet passen is een vraag van netinpassing. Omtrent de netinpassing is de bijlage[1] bij de RES 1.0 leidend.
Vraagzijde
De netsituatie in de gemeente wordt nu door de vraagzijde bepaald. Er is zeer beperkt ruimte voor de groei van de elektriciteitsvraag. Dit gaat invloed hebben op het tempo waarmee elektrisch vervoer en de toepassing van (hybride) warmtepompen kan groeien. Ook op de groeimogelijkheden van woningen en bedrijven. Door warmtenetten toe te passen waar mogelijk, met een niet elektrische warmtebron, wordt het elektriciteitsnet zoveel mogelijk ontzien. Ook opslag van elektriciteit zal een rol (moeten) spelen in het verhelpen van de elektriciteitsnetproblemen die verwacht worden.
Aanbodzijde
Aan de kant van het aanbod van duurzame elektriciteit is meer ruimte in Noordwijk, vooral voor kleinschalige opwek. Voor grootschalige opwek moet altijd goed gekeken worden of een bepaald project aangesloten kan worden op het lokale net of het dichtstbijzijnde onderstation.
Alsnog is het niet de verwachting dat de aanbodkant van duurzame elektriciteit de belemmerende factor zal zijn in de energietransitie tot 2030. De vraagkant levert wel beperkingen op. Dus de groei van de elektriciteitsvraag (door mobiliteit en elektrisch verwarmen) zal gestaag moeten plaatsvinden in nauw overleg met de netbeheerder Liander. Liander heeft al netuitbreiding op de planning staan, maar kan niet overal tegelijk aan de slag.
Vroegtijdig contact met Liander voor grote en kleine projecten
Bij elk initiatief van een schaalgrootte groter dan 100 kWe, is in een vroeg stadium contact met Liander nodig om vast te stellen hoe en of netinpassing kan plaatsvinden, welke kosten hiermee gemoeid zijn en op welke termijn aansluiting mogelijk is.
Daarnaast kunnen ook bij kleinere projecten, zoals zonnepanelen op daken van woningen, knelpunten ontstaan in een wijk of buurt. Dit kan zowel in oude als in nieuwere buurten het geval zijn. Er valt niet van tevoren te zeggen of er ergens wel of geen ruimte is voor (extra) zonnepanelen. Het is daarom verstandig om altijd bij Liander te controleren of er voldoende capaciteit is om zonnepanelen te installeren.
Als je zonnepanelen wilt installeren, op uw woning of bedrijf, neem dan altijd vooraf contact op met Liander om te controleren of de panelen aangesloten kunnen worden op het net. Ook als er weinig capaciteit beschikbaar is, kan er een oplossing beschikbaar zijn. Eén van de mogelijke oplossingen is het kunstmatig ‘limiteren’ van de productie van het zonnepanelensysteem. Daardoor wordt voorkomen dat er piekmomenten plaatsvinden tijdens de productie van zonnestroom. Wel betekent dit dat de panelen een paar procent minder op zullen leveren op jaarbasis.
Energieopslag, balancering van het elektriciteitsnet
Een van de belangrijkste aspecten van netinpassing is de ‘balancering van het net’. Daarmee wordt bedoeld dat het energiegebruik en de opwek op elkaar afgestemd zijn. Door de toepassing van wind- en zonne-energie is de opwek van elektriciteit slecht te sturen. Wind- en zonne-energie veroorzaken pieken en dalen op het elektriciteitsnet. Dat veroorzaakt op zijn beurt onbalans op het elektriciteitsnetwerk.
In de toekomst zullen er oplossingen moeten komen om dit groeiende probleem van onbalans op te lossen.
Mogelijkheden daarvoor zijn bijvoorbeeld het sturen en beter op elkaar afstemmen van vraag en aanbod, en opslag van energie met batterijen (o.a. ‘slim laden’ van elektrische auto’s) of via waterstof. De opgeslagen energie kan dan op een later tijdstip worden gebruikt. Zo wordt het elektriciteitsnet weer in balans gebracht. Dit is geen eenvoudig probleem om op te lossen en het zal een vraagstuk blijven voor de komende decennia.
Verwachte aanpassingen in de infrastructuur
Vooralsnog, en zeker tot 2030, is er in het huidige elektriciteitsnet ruimte voor groei van de duurzame elektriciteitsproductie in de gemeente. Toch kunnen er op bepaalde plekken in het elektriciteitsnet knelpunten ontstaan. Als in een bepaalde wijk of buurt op grote schaal zonnepanelen wordt geïnstalleerd, elektrisch koken meer ingang vindt en ook elektrisch rijden toeneemt dan ontstaat hier mogelijk een knelpunt op het elektriciteitsnet.
Liander gaat de komende jaren de elektriciteitsinfrastructuur in Holland Rijnland uitbreiden om zo in de toenemende groei van de elektriciteitsvraag en -aanbod te kunnen voorzien. In Noordwijk worden verschillende uitbreidingen en onderhoud verwacht tot 2030 (bron: Liander). Hierdoor wordt elektrificatie verder mogelijk gemaakt en gaat op termijn zowel de vraag als het aanbod kunnen toenemen. Alsnog moet opgepast worden met projecten, aangezien het kan afhangen ervan of de uitbreiding gepland door Liander al is uitgevoerd of niet.
Daarnaast wordt systeemefficiëntie van het elektriciteitsnetwerk belangrijk. Zo kan het elektriciteitsnetwerk beter benut worden door het combineren van zonPV en windenergie op een aansluitpunt. Ook helpt het op elektriciteit op te slaan. Een korte uitleg hierover staat in de bijlage over netimpactanalyse.